బీహార్ రాష్ట్రంలో ఎన్నికల వేళ మహిళల కోసం ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ భారీ పథకాన్ని ప్రారంభించారు. శుక్రవారం వర్చువల్ విధానంలో “ముఖ్యమంత్రి మహిళా రొజ్‌గార్ యోజన”ను ప్రారంభిస్తూ, 75 లక్షల మహిళల బ్యాంకు ఖాతాల్లో ఒక్కొక్కరికి రూ.10,000 చొప్పున నగదు బదిలీ చేశారు. దీంతో మొత్తం రూ.7,500 కోట్ల రూపాయలు రాష్ట్ర మహిళలకు చేరాయి.
ఈ పథకం ద్వారా మహిళలకు ప్రారంభ సహాయం అందజేసి, ఆ డబ్బును స్వయం ఉపాధి లేదా చిన్న వ్యాపారాల దిశగా వినియోగిస్తే, ఒక్కో కుటుంబానికి గరిష్టంగా రూ.2 లక్షల వరకు అదనపు సాయం అందజేస్తామని ప్రధాని ప్రకటించారు. మహిళల ఆర్థిక శక్తి పెంపొందించడమే ఈ పథకానికి ప్రధాన ఉద్దేశమని ఆయన స్పష్టం చేశారు.
నగదు బదిలీ అనంతరం మోదీ చేసిన ప్రసంగంలో మహిళల ప్రాధాన్యాన్ని హైలైట్ చేశారు. “మీ అన్నలైన నరేంద్ర, నితీశ్‌లు మీ గౌరవం, ఆత్మగౌరవం కోసం కష్టపడుతున్నారు. మహిళలు ముందుకు వస్తే సమాజం ముందుకు సాగుతుంది. మహిళలే కుటుంబానికి శక్తి, సమాజానికి బలం, దేశానికి దారి చూపించే దీపస్తంభం.
అందుకే మన ప్రభుత్వం మహిళల అభివృద్ధి కోసం ప్రతి రంగంలో ప్రత్యేకమైన చర్యలు చేపడుతోంది” అని ఆయన అన్నారు. ఈ సందర్భంగా మోదీ ఇప్పటివరకు కేంద్ర ప్రభుత్వం అమలు చేసిన పథకాలను గుర్తు చేశారు. ఉజ్వల గ్యాస్ కనెక్షన్లు లక్షలాది మహిళలకు ఉచితంగా అందించడం ద్వారా వారి జీవన ప్రమాణాలు మెరుగుపడ్డాయని అన్నారు.
ముద్రా పథకం కింద మహిళలు అత్యధిక రుణగ్రహీతలుగా నిలుస్తున్నారని, ఈ పథకం వారి ఆర్థిక స్వతంత్రతకు బాటలు వేసిందని తెలిపారు. పీఎం ఆవాస్ యోజన కింద నిర్మిస్తున్న ఇళ్లను మహిళల పేర్లపై రిజిస్టర్ చేయడం ద్వారా వారికి ఆస్తి హక్కులు కల్పించామన్నారు. ఆయుష్మాన్ భారత్ పథకం ద్వారా ఆరోగ్య భీమా కల్పించడం మహిళలలో ఆరోగ్య చైతన్యాన్ని పెంపొందించిందని ఆయన వివరించారు.
ఈ అన్ని చర్యలు మహిళల కోసం చేసిన శ్రద్ధకు నిదర్శనమని ప్రధాని నొక్కి చెప్పారు. బీహార్‌లో ఈ పథకాన్ని ప్రకటించడం యాదృచ్ఛికం కాదని, ఇది బీజేపీ విస్తృత రాజకీయ వ్యూహంలో భాగమని విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు. గతంలో మధ్యప్రదేశ్‌లో “లాడ్లీ బహనా యోజన” ద్వారా బీజేపీ విపరీతమైన రాజకీయ లాభాలు పొందింది. 2023లో ఆ రాష్ట్రంలో జరిగిన ఎన్నికల్లో బీజేపీ 230 సీట్లలో 165 సీట్లు గెలుచుకుంది.
అప్పట్లో ఒక్కో మహిళకు నెలకు రూ.1000 అందించే పథకం ప్రకటించగా, తర్వాత దానిని రూ.1250కి పెంచారు. ఈ పథకం వల్ల మహిళలు బీజేపీ వైపు ఆకర్షితులయ్యారని ఎన్నికల ఫలితాలు నిరూపించాయి. తదుపరి సంవత్సరం మహారాష్ట్రలో కూడా ఇదే వ్యూహాన్ని అనుసరించారు.
“లడ్కీ బెహెన్ యోజన” పేరుతో ఒక్కో మహిళకు నెలకు రూ.1500 నగదు బదిలీ చేస్తామని హామీ ఇచ్చారు. ఈ హామీ ఫలితంగా బీజేపీ మహారాష్ట్రలో చరిత్రాత్మక విజయాన్ని సాధించింది. మొత్తం 149 సీట్లలో 133 సీట్లు గెలుచుకొని 90 శాతం విజయ రేటును నమోదు చేసింది. దాని మిత్రపక్షాలు శివసేన, ఎన్‌సీపీ కూడా గణనీయమైన సీట్లు గెలుచుకున్నాయి.
ఈ విజయంతో బీజేపీకి మహిళా ఓటర్ల మద్దతు ఎంత ముఖ్యమో మరింత స్పష్టమైంది. ఇక హర్యానాలో “లాడో లక్ష్మీ యోజన” కింద ఒక్కో మహిళకు నెలకు రూ.2100 నగదు బదిలీ చేస్తామని బీజేపీ వాగ్దానం చేసింది. ఛత్తీస్‌గఢ్‌లో “మహతరి వందన్ యోజన” ద్వారా నెలకు రూ.1000 చొప్పున 70 లక్షల మహిళలకు సాయం అందిస్తామని ప్రకటించారు.
ఈ రెండు రాష్ట్రాల్లో కూడా బీజేపీ విజయాన్ని సాధించింది. ఢిల్లీలో “మహిళా సమృద్ధి యోజన” పేరిట ఒక్కో మహిళకు నెలకు రూ.2500 నగదు సాయం హామీ ఇచ్చింది. ఈ పథకాలన్నీ ఒకే దారిని సూచిస్తున్నాయి – మహిళల ఆర్థిక సాయం ద్వారా బీజేపీ తన రాజకీయ బలాన్ని పెంపొందిస్తోంది.
బీహార్‌లోనూ ఇదే వ్యూహాన్ని ఇప్పుడు అమలు చేస్తున్నారు. “మహిళలే సమాజ మార్పుకు మూలస్తంభాలు. వారికి ఆర్థిక బలాన్ని అందించడం ద్వారా కుటుంబాలు సుస్థిరత సాధిస్తాయి. అదే రాష్ట్రాభివృద్ధికి దారితీస్తుంది” అని మోదీ అన్నారు.
ఆయన ప్రసంగంలో పునరావృతమవుతున్న ఒక ప్రధాన అంశం – మహిళలే బీజేపీ ఎన్నికల విజయానికి కీలకమని. అయితే మోదీ ప్రసంగంలో రాజకీయ వ్యూహానికి మరో కోణం కనిపించింది. ఆయన ఆర్జేడీ పాలనలోని “జంగిల్ రాజ్” రోజులను గుర్తు చేశారు.
లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ పాలనలో రాష్ట్రం చీకటిలో మునిగిపోయిందని, నక్సలైట్లు, నేరగాళ్ల ప్రభావం పెరిగి, చట్టవ్యవస్థ స్తంభించిపోయిందని విమర్శించారు. ఆ రోజుల్లో మహిళలే ఎక్కువగా నష్టపోయారని, భయాందోళనలో జీవించారని చెప్పారు. కానీ ఎన్డీయే పాలనలో పరిస్థితి పూర్తిగా మారిందని, ఇప్పుడు మహిళలు ధైర్యంగా బయటకు వస్తున్నారని, కూతుళ్లు చదువులు, ఉద్యోగాలు, వ్యాపారాల్లో ముందడుగు వేస్తున్నారని వివరించారు.
“బిహార్ మళ్లీ ఆ చీకటిలోకి వెళ్లనివ్వము. మనం కలసి ప్రమాణం చేద్దాం – బీహార్ ఇకపై చీకటిలోకి అడుగుపెట్టకూడదు” అని మోదీ పిలుపునిచ్చారు. విశ్లేషకుల అభిప్రాయం ప్రకారం, బిహార్ ఎన్నికల్లో మహిళలు ప్రధాన ఓటర్ల వర్గం. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా మహిళా ఓటర్ల శాతం పెరుగుతోంది. 2019లో జరిగిన లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో కూడా మహిళా ఓటర్లు పురుష ఓటర్ల కంటే ఎక్కువగా ఓటు వేశారు.
ఈ నేపథ్యంలో మహిళల మద్దతు పొందడం ఏ పార్టీకి అయినా కీలకం. బీజేపీ ఈ విషయం బాగా అర్థం చేసుకొని, మహిళలకు నేరుగా నగదు బదిలీ పథకాలను ప్రకటించడం ద్వారా వారి మద్దతు సాధించే ప్రయత్నం చేస్తోంది. మోదీ ప్రసంగం మొత్తం చూసినప్పుడు మహిళలపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ మాత్రమే కాకుండా, గత ప్రభుత్వాలను విమర్శించి ప్రస్తుత ప్రభుత్వ విజయాలను చూపించడం కూడా ప్రధాన వ్యూహమని స్పష్టమవుతుంది.
ఒకవైపు ఆర్థిక సాయం, మరొకవైపు భద్రత, గౌరవం కల్పించామని చెప్పడం ద్వారా బీజేపీ మహిళలకు ద్వంద్వ హామీ ఇస్తోంది. ఈ పథకం బీహార్‌లో ఎన్నికల ఫలితాలను ఎంతవరకు ప్రభావితం చేస్తుందో చూడాలి. కానీ గత అనుభవాలు చూస్తే మహిళల కోసం ఇలాంటి పథకాలు బీజేపీకి బలమైన ఆయుధాలుగా మారిన సంగతి ఖాయం.
మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, హర్యానా, ఛత్తీస్‌గఢ్, ఢిల్లీ ఎన్నికల్లో ఇదే వ్యూహం విజయాన్ని తెచ్చిపెట్టింది. ఇప్పుడు బీహార్‌లో కూడా అదే ఫలితం రావాలని బీజేపీ ఆశిస్తోంది. ప్రధాని ప్రసంగం చివర్లో ఒక మాట ప్రత్యేకంగా నిలిచింది. “ఇది కేవలం డబ్బు పథకం కాదు. ఇది మహిళలకు ఇచ్చే గౌరవం, భవిష్యత్తులో వారి పిల్లలకు ఇచ్చే భద్రత, రాష్ట్ర అభివృద్ధికి వేసే బలమైన పునాది” అని మోదీ అన్నారు.
