“ORS” (Oral Rehydration Solution) పేరుతో వస్తున్న తప్పుడు ప్రకటనలపై ఎనిమిదేళ్లుగా చేసిన పోరాటానికి హైదరాబాద్‌కు చెందిన శిశురోగ నిపుణురాలు డా. శివరంజని సంతోష్‌కు పెద్ద విజయం లభించింది. ఆహార భద్రత మరియు ప్రమాణాల సంస్థ (ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ) దేశవ్యాప్తంగా ఆహార మరియు పానీయ ఉత్పత్తులపై “ORS” (Oral Rehydration Solution) అనే పదం వాడకాన్ని పూర్తిగా నిషేధిస్తూ ఆదేశాలు జారీ చేసింది.
ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో పలు కంపెనీలు అధిక చక్కెరతో కూడిన పానీయాలను “ORS” అనే పేరుతో విక్రయిస్తూ వాటిని శరీరానికి ద్రవాలు అందించే పానీయాలుగా ప్రచారం చేశాయి. అయితే, వైద్య నిపుణుల ప్రకారం, ఈ పానీయాలు విరేచనాల సమయంలో శరీరంలో ద్రవ లోపాన్ని తగ్గించకపోగా పరిస్థితిని మరింత తీవ్రతరం చేస్తాయి. ముఖ్యంగా చిన్నారుల్లో దీని ప్రభావం ప్రమాదకరమని డా. శివరంజని పేర్కొన్నారు.
భారత్‌లో ఐదేళ్లలోపు పిల్లల్లో సుమారు 13 శాతం మరణాలు విరేచనాల కారణంగానే సంభవిస్తున్నాయని గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితిని దృష్టిలో ఉంచుకుని డా. శివరంజని 2017లో పబ్లిక్‌ ఇంటరెస్ట్‌ లిటిగేషన్‌ (PIL) దాఖలు చేశారు. ఈ సందర్భంగా కుటుంబం, వైద్య వర్గాలు, అధికారుల నుండి తీవ్ర వ్యతిరేకత, ఒత్తిడి ఎదురైనా ఆమె వెనుకడుగు వేయలేదు.
ప్రజారోగ్యానికి ఇది అత్యంత కీలకమైన అంశమని నమ్మి ఆమె నిరంతరంగా తన పోరాటాన్ని కొనసాగించారు. తాజాగా ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ అక్టోబర్‌ 14న విడుదల చేసిన ఆదేశంలో ఏ ఆహార లేదా పానీయ ఉత్పత్తిలోనూ “ORS” అనే పదాన్ని వాడరాదని స్పష్టం చేసింది. ఉత్పత్తి పేర్లు, ట్రేడ్‌మార్క్‌లు, లేబుల్స్‌ లేదా ప్రకటనల్లో ఈ పదం వాడకూడదని పేర్కొంది. దీనిని ఉల్లంఘిస్తే ఆహార భద్రత చట్టం, 2006 ప్రకారం కఠిన చర్యలు తీసుకుంటామని హెచ్చరించింది.
ఈ నిర్ణయంతో 2022 జూలై, 2024 ఫిబ్రవరిలో జారీ చేసిన, “ORS” పదాన్ని కొన్ని నిబంధనలతో వాడవచ్చని అనుమతించిన పూర్వ ఆదేశాలను ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ రద్దు చేసింది. ఇకపై “ORS” పదాన్ని ఆహార లేదా పానీయ ఉత్పత్తులపై వాడటం తప్పుదారి పట్టించే ప్రకటనగా, తప్పుడు లేబులింగ్‌గా పరిగణిస్తారు. అన్ని రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల ఫుడ్‌ సేఫ్టీ కమిషనర్లు, లైసెన్సింగ్‌ అధికారులు తక్షణమే కంపెనీలను ఈ పదం తొలగించమని ఆదేశించాలని ఎఫ్‌ఎస్‌ఎస్‌ఏఐ స్పష్టం చేసింది.
ఈ నిర్ణయంపై డా. శివరంజని సంతోష్‌ ఆనందం వ్యక్తం చేస్తూ, “ఇది నాకు పెద్ద ఉపశమనం. ఇకపై ఈ తప్పుడు పానీయాల వల్ల పిల్లలు లేదా పెద్దలు ప్రాణాలు కోల్పోవడం జరగదు. ఈ నిర్ణయం అనేక ప్రాణాలను రక్షిస్తుంది,” అని తెలిపారు. డా. శివరంజని చేసిన ఈ దీర్ఘకాల పోరాటం ఇప్పుడు దేశవ్యాప్తంగా ప్రజారోగ్య రక్షణలో ఒక చారిత్రాత్మక మైలురాయిగా నిలిచింది. వైద్య వర్గాలు ఆమె ధైర్యాన్ని ప్రశంసిస్తూ, ఈ నిర్ణయం పిల్లల ఆరోగ్య భద్రతకు కొత్త దిశనిచ్చిందని పేర్కొంటున్నాయి.
