గత 15 ఏళ్లలో భారతదేశంలో 41.5 కోట్ల మంది పేదరికం నుంచి బయటపడ్డారు. గత 15 ఏళ్లలో పేదరికం సగానికి తగ్గిన 25 దేశాల్లో భారత్ కూడా ఒకటి. ఐక్యరాజ్యసమితి విడుదల చేసిన నివేదికలో ఈ విషయాలు ప్రస్తావనకు వచ్చాయి. ఐక్యరాజ్యసమితి మంగళవారం గ్లోబల్ మల్టీడైమెన్షనల్ పావర్టీ ఇండెక్స్ (MPI) తాజా నివేదిక విడుదల చేసింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న దేశాలలో పేదరిక పరిస్థితికి సంబంధించిన యూ ఎన్ గ్లోబల్ మల్టీడైమెన్షనల్ పావర్టీ ఇండెక్స్ 2023 ఇది.
దీనికి ‘అన్‌స్టాకింగ్ గ్లోబల్ పావర్టీ: డేటా ఫర్ హై ఇంపాక్ట్ యాక్షన్’ అని పేరు పెట్టారు. ఈ నివేదికను యునైటెడ్ నేషన్స్ డెవలప్‌మెంట్ ప్రోగ్రామ్ హ్యూమన్ డెవలప్‌మెంట్ రిపోర్ట్ ఆఫీస్ (HDRO), ఆక్స్‌ఫర్డ్ యూనివర్సిటీకి చెందిన ఆక్స్‌ఫర్డ్ పావర్టీ అండ్ హ్యూమన్ డెవలప్‌మెంట్ ఇనిషియేటివ్ (OPHI) సంయుక్తంగా తయారు చేశాయి. గ్లోబల్ మల్టీడైమెన్షనల్ పావర్టీ ఇండెక్స్ నివేదిక 2010 నుండి విడుదల చేస్తున్నారు.
వాస్తవానికి, MPI పేదరికంతో సంబంధం ఉన్న లోటుపాట్లను వివరిస్తుంది. ఆరోగ్యం, విద్య మరియు జీవన ప్రమాణాలు ఒక వ్యక్తి జీవితాన్ని నేరుగా ప్రభావితం చేస్తాయి. గ్లోబల్ MPI అనేది 100 కంటే ఎక్కువ దేశాలు, 1,200 ప్రావిన్సులు/నగరాలలో అత్యంత పేదరికం స్థాయిని అంచనా వేసే ఏకైక గణన-ఆధారిత సూచిక. గ్లోబల్ MPI 110 అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల నుండి 6.1 బిలియన్ల ప్రజల డేటాను సంకలనం చేస్తుంది.
ఇది అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల జనాభాలో 92 శాతం. ఇందులో 22 తక్కువ-ఆదాయ దేశాలు, 85 మధ్య-ఆదాయ దేశాలు, మూడు అధిక-ఆదాయ దేశాలు ఉన్నాయి. ప్రపంచంలో పేదరికం ఎంత ఉందో, పేదల జీవనం, వారి లేమి, పేదరికం ఎంత దుర్భరంగా ఉందో నివేదిక తెలియజేస్తోంది. జీవన ప్రమాణాలలో వంట ఇంధనం, పారిశుద్ధ్యం, తాగునీరు, విద్యుత్, పిల్లల మరణాలు, పోషకాహారం ఉంటాయి.
MPIని అర్థం చేసుకోవడానికి, UN తన నివేదికలో దీప అనే మహిళ ఉదాహరణను ఇచ్చింది. దీప బంగ్లాదేశ్‌లోని రంగమతి పర్వత ప్రాంతాలలో ఒక చిన్న ద్వీప సమాజంలో నివసిస్తుంటారు. ఆమె ఆ దేశంలోని అతిపెద్ద గిరిన సమూహం అయిన చక్మా తెగకు చెందిన వ్యక్తి. 1960 లో కప్టై డ్యామ్ నిర్మాణ సమయంలో భూమి మరియు ఇళ్లు కోల్పోయిన లక్ష మందిలో ఆమె కూడా ఉన్నారు. ఆమె ఇంటి నేల మరియు గోడలు మట్టితో నిర్మించి ఉండేవి. ఇంటి ముందు ఒక చిన్న దుకాణం ఉంది, దాని నుండి ఆమె రోజుకు రూ.80 సంపాదిస్తుంది.
దుకాణంతో పాటు దీప కు పడవ నడపడం వల్ల కూడా కొంత ఆదాయం వస్తుంది. దీపా, ఆమె కుటుంబ సభ్యులకు పౌష్టికాహారం అందడం లేదు. ఇంట్లో కరెంటు ఉంది కానీ 100 మంది ఉన్న ఆ ప్రాంతంలో పైపు నీరు, మరుగుదొడ్లు లేవు. దీప నీళ్ల కోసం సమీపంలోని పాఠశాలకు వెళ్లాలి. ఆమెకు 70 ఏళ్లు నిండడంతోపాటు కీళ్లనొప్పులు రావడంతో ప్రయాణం కష్టతరమవుతోంది. దీప కూడా వంట కోసం ఘన ఇంధనాన్ని సేకరించడానికి చాలా సమయం గడుపుతుంది.
దీపాకి మొబైల్ ఫోన్ లాంటి ప్రాథమిక ఆస్తులేమీ లేవు. గ్లోబల్ మల్టీ డైమెన్షనల్ పావర్టీ ఇండెక్స్ ప్రకారం దీప పేద వ్యక్తి. ఆమెకు సౌకర్యాల లేమి స్కోరు 44.4 శాతం (1/6 + 5 × 1/18 = 8/18). నాన్-పేడ్‌గా ఉండాలంటే, ఆమె లేమి స్కోర్ తప్పనిసరిగా 33.3 శాతం కంటే తక్కువగా ఉండాలి. ఆరోగ్య, విద్య సూచీలకు ఒక్కొక్కటి 1/6 వెయిటేజీని, జీవన ప్రమాణాలకు 1/18 చొప్పున వెయిటేజీని ఇచ్చారు.
ఒక వ్యక్తి డిప్రివేషన్ స్కోర్ అనేది అతను లేదా ఆమె అనుభవించిన మొత్తం నష్టాల మొత్తం. గ్లోబల్ MPI వారి లేమి స్కోర్ 1/3 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉంటే, వ్యక్తులను నిరు పేదలుగా గుర్తిస్తుంది. 2005-2006 నుండి 2019-2021 వరకు భారతదేశం తన ప్రపంచ MPI విలువలను (పేదరికం) విజయవంతంగా సగానికి తగ్గించిందని ఈ UN నివేదిక పేర్కొంది. ఈ సంఖ్య దేశంలో వేగవంతమైన అభివృద్ధిని చూపుతుంది. భారత్‌లో కేవలం 15 ఏళ్లలోపే మొత్తం 41.5 కోట్ల మంది పేదరికం నుంచి బయటపడ్డారని నివేదిక పేర్కొంది.
2005-2006లో పేదల జనాభా 55.1 శాతం ఉంటే, 2019-2021 నాటికి అది 16.4 శాతానికి తగ్గింది. 2005-2006లో, భారతదేశంలో దాదాపు 645 మిలియన్ల మంది పేదరికం జాబితాలో చేర్చబడ్డారు. ఈ సంఖ్య 2015-2016లో దాదాపు 370 మిలియన్లకు మరియు 2019-2021లో 230 మిలియన్లకు తగ్గింది. నివేదిక ప్రకారం, భారతదేశంలోని అన్ని సూచికలలో పేదరికం క్షీణించింది.
పేద రాష్ట్రాలు, సమూహాలు, వెనుకబడిన కుల సమూహాల నుండి పిల్లలు సహా, అత్యంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందారు. భారతదేశంలో పోషకాహార సూచికల క్రింద నిరు పేదలు మరియు వెనుకబడిన వారి సంఖ్య 2005-2006లో 44.3 శాతం నుండి 2019-2021 నాటికి 11.8 శాతానికి తగ్గింది. ఈ కాలంలో పిల్లల మరణాల రేటు 4.5 శాతం నుంచి 1.5 శాతానికి తగ్గింది. వంట ఇంధనం లేని పేదల సంఖ్య భారతదేశంలో 52.9 శాతం నుండి 13.9 శాతానికి పడిపోయిందని నివేదిక పేర్కొంది.
మరోవైపు, 2005-2006లో 50.4 శాతంగా ఉన్న పారిశుధ్య సౌకర్యం లేని వారి సంఖ్య 2019-2021 నాటికి 11.3 శాతానికి తగ్గింది. తాగునీటి స్కేల్ విషయంలో నిరుపేదలు, అణగారిన వ్యక్తుల శాతం 16.4 నుండి 2.7కి తగ్గింది. కరెంటు లేని వారి సంఖ్య 29 శాతం నుంచి 2.1 శాతానికి, ఇళ్లు లేని పేదల సంఖ్య 44.9 శాతం నుంచి 13.6 శాతానికి పడిపోయింది. భారతదేశంతో పాటు దాని పొరుగు దేశాలు కూడా పేదల సంఖ్యను తగ్గించాయని నివేదికలో చెప్పారు.
చైనా అత్యధిక జనాభా కలిగిన దేశం. నివేదిక ప్రకారం, 2010-2014 మధ్యకాలంలో చైనాలో 69 మిలియన్ల మంది పేదరికం నుండి బయటపడ్డారు. 2010లో చైనా MPI స్కోరు 9.5 కాగా, 2014లో 4.2కి పడిపోయింది. ఈ కాలంలో పేదల జనాభా 12.7 కోట్ల నుంచి 5.83 కోట్లకు తగ్గింది.2012/2013 నుండి 2017/2018 వరకు పాకిస్తాన్‌లో ఏడు మిలియన్ల మంది పేదరికం నుండి బయటపడారు. దేశం యొక్క MPI విలువ 2012/2013లో 44.5గా ఉంది, ఇది 2017/2018లో 38.3కి తగ్గింది.
ఈ కాలంలో పేదల సంఖ్య 9.13 కోట్ల నుంచి 8.42 కోట్లకు తగ్గింది. 2014-2019 మధ్యకాలంలో బంగ్లాదేశ్‌లో 19 మిలియన్ల మంది పేదరికం నుండి బయటపడ్డారు. 2014లో బంగ్లాదేశ్ యొక్క MPI స్కోరు 37.6 కాగా, 2019లో 24.1కి తగ్గింది. ఈ కాలంలో పేదల సంఖ్య 5.86 కోట్ల నుంచి 3.98 కోట్లకు తగ్గింది.
